ایران تا کنون به هیچ یک از معاهدات کپی رایت سازمان جهانی مالکیت فکری نپیوسته است
به گزارش لیزنا، میترا صمیعی، دبیر علمی «دومین کنفرانس ملی کتابخانه دیجیتالی: مالکیت فکری»و مدیر گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه علامه طباطبائی در گفتوگو با خبرنگار لیزنا گفت: ظهور فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی اگرچه بر میزان و سرعت دسترسی عموم به منابع اطلاعاتی افزوده است اما به موازاتش در نقض گسترده کپی رایت هم تاثیر داشته است. حقوق مالکیت فکری ، یکی از زیر مجموعه های حقوق خصوصی است که پدیدآورنده یک اثر از آن برخوردار است و به موجب آن، بهره برداری غیرمجاز از اثر پدیدآورنده از سوی شخص یا اشخاص دیگر، موجبات مسئولیت مدنی و کیفری بهره بردارِ غیرمجاز را فراهم می نماید. در نظام های حقوقی مختلف، برای صیانت و پاسداری از حقوق مالکیت فکری قوانین مختلفی وضع شده است.
کشورهای مختلف دنیا، در قبال موضوع حقوق مالکیت فکری در فضای مجازی دو رویکرد متفاوت اتخاذ نموده اند. در اغلب کشورها این موضوع (حقوق مالکیت فکری در فضای مجازی) تحت نظام حقوقی آثار ادبی و هنری و یا به تعبیر دیگر نظام کپی رایت، قرار گرفته است و معدود کشورهایی نیز این موضوع (حقوق مالکیت فکری در فضای مجازی) را در چارچوب مالکیت صنعتی یا حق اختراع مطرح نمودند .حقوق پدیدآورندگان برای کنترل وضعیت و استفاده از آثار ادبی و هنری که در فضای مجازی خلق میکنند، از سوی کنوانسیون های بینالمللی نظیر کنوانسیون مالکیت صنعتی پاریس وکنوانسیون برن و رم ، سازمان جهانی مالکیت فکری، به رسمیت شناخته شده است. قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای که یکی از مهمترین و مرتبط ترین قانون با موضوع مالکیت فکری در فضای مجازی است. این قانون در پی رواج یافتن استفاده از تولیدات نرمافزاری رایانهای در تاریخ ۴ دیماه ۱۳۷۹به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. این قانون تصریح میکند: «حق نشر، عرضه، اجرا و حق بهرهبرداری مادی و معنوی نرمافزار رایانهای متعلق به پدیدآورنده آن است. نحوه تدوین و ارائه دادهها در محیط قابل پردازش رایانهای نیز مشمول احکام نرمافزار خواهد بود. مدت حقوق مادی ۳۰ سال از تاریخ پدید آوردن نرمافزار و مدت حقوق معنوی نامحدود است». همچنین در این قانون آمده است :«برای صدور تأییدیه فنی در مورد نرمافزارهایی که پدیدآورنده آن مدعی اختراع بودن آن است، کمیتهای به نام «کمیته حق اختراع» زیرنظر شورایعالی انفورماتیک تشکیل میشود.»
کشور ایران تا کنون به هیچ یک از معاهدات کپی رایت یا اجراها و حاملهای صوتی سازمان جهانی مالکیت فکری(وایپو) نپیوسته است. از طرفی، بررسی مقررات داخلی، از جمله قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان ۱۳۴۸، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای، قانون تجارت الکترونیک، قانون جرایم رایانهای و حتی لایحهی جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط، نشان میدهد که هیچ قانونی به منظور حمایت از تدابیر فنی مربوط به مدیریت حقوق دیجیتال و قوانین مالکیت فکری در فضای مجازی وضع نشده است.
بر این اساس دومین کنفرانس ملی کتابخانه دیجیتالی با محوریت موضوعی « مالکیت فکری » با هدف بررسی چالش ها و مسائل موجود در قوانین مالکیت فکری در فضای مجازی ، دسترسی پذیری منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دیجیتالی و ارتقاء جایگاه کپی رایت در کشور و حمایت از حقوق مالکیت فکری وفرهنگ سازی به کارگیری و استفاده از قوانین مالکیت فکری در فضاهای مجازی در کشور ، با بحث و تبادل نظر میان متخصصان کشور ، حول محورهای ذیل مورخ ۴ اسفند ۱۳۹۵ برگزار می شود :
کتابخانه های دیجیتالی و سیاستگذاری مالکیت فکری؛
کتابخانه های دیجیتالی و حقوق مؤلف؛
کتابخانه های دیجیتالی و مدیریت مالکیت فکری؛
کتابخانه های دیجیتالی و فناوری های مالکیت فکری؛
کتابخانه های دیجیتالی و جنبه های حقوقی فناوری اطلاعات؛
کتابخانه های دیجیتالی و حقوق ذینفعان.
مبنای گزینش مقالات و تجربیات کاربردی و عملی بر اساس رویکرد پژوهشی و نوآورانه بوده است . علاوه بر این،دومین کنفرانس ملی کتابخانه دیجیتالی : مالکیت فکری قصد داردعلاوه بر روال معمول کنفرانسهای علمی در بیان نتایج پژوهشهای انجام شده در قالب مقالههای علمی، تعداد ۶ تجربه کاربردی و اجرایی در کتابخانه ها و سازمان ها را ارائه نماید . این تجربیات عملی و کاربردی، قطع یقین می تواند یکی از دستاوردهای ارزشمند و بیبدیل این کنفرانس باشد که مسیر را برای توسعة حوزه مالکیت فکری در کتابخانه های دیجیتالی، هموار سازد. برنامه زمانبندی دومین کنفرانس ملی کتابخانه دیجیتالی: مالکیت فکری به شرح ذیل است :
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی
برنامه زمانبندی دومین کنفرانس ملی کتابخانه دیجیتالی: مالکیت فکری
چهارشنبه ۴ اسفندماه
عناوین برنامهها |
ساعت آغاز |
|
|
پذیرش شرکتکنندگان |
۳۰/۸-۸ |
|
|
قرائت قرآن مجید و پخش سرود ملی و سرود دانشگاه |
۴۰/۸-۳۰/۸ |
|
|
سخنرانی دکتر میترا صمیعی(دبیر علمی کنفرانس) |
۵۰/۸- ۴۰/۸ |
|
|
سخنرانی دکتر حسین سلیمی(ریاست محترم دانشگاه علامه طباطبائی) |
۹-۵۰/۸ |
|
|
سخنرانی دکتر احمد برجعلی(ریاست محترم دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی) |
۱۵/۹-۹ |
|
|
سخنرانی دکتر محسن اسماعیلی(عضو حقوقدان شورای نگهبان و نماینده استان تهران در مجلس خبرگان رهبری) |
۴۰/۹ – ۱۵/۹ |
|
|
پنل اول: دکترفریبرزخسروی، دکترغلامعلی منتظر، دکترمهدی علیپورحافظی ، دکتر داریوش مطلبی |
|
||
ارائه سخنرانی دکتر محسن صادقی(دکترای حقوق مالکیت فکری و عضو هیات علمی دانشگاه تهران) با عنوان" نارسایی های حقوق ایران در دعاوی نقض کپی رایت در محیط دیجیتالی" |
۳۰/۱۰- ۱۵/۱۰ |
|
|
ارائه تجربه ملی آقای دکتر سیدمهدی طاهری(رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علامه طباطبائی) |
۱۱- ۳۰/۱۰ |
|
|
ارائه مقاله آقای حمید محسنی (مدیرعامل نشر کتابدار)- با عنوان " ابداعات فنی، کنشهای تازه و حقوق نسخهبرداری" |
۱۵/۱۱-۱۱ |
|
|
ارائه تجربه ملی خانم لادن حیدری (مدیرکل دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد و دانشآموخته دکتری در حوزه حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ) |
۴۵/۱۱-۱۵/۱۱ |
|
|
پرسش و پاسخ |
۱۲- ۴۵/۱۱ |
|
|
نماز و ناهار و بازدید از بخشهای جانبی |
۳۰/۱۳-۱۲ |
|
|
پنل دوم: دکترعلی جلالی دیزجی، دکتر سعید پورروستایی اردکانی، دکترمحمدهادی میرشمسی، دکتریعقوب نوروزی |
|||
ارائه سخنرانی آقای مهندس رضا بهبهانی(پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات) |
۴۵/۱۳-۳۰/۱۳ |
||
ارائه تجربه ملی آقای مهندس رضا بحری(عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات) |
۱۵/۱۴-۴۵/۱۳ |
||
ارائه مقاله آقای امیر نعمتی(دانشآموخته حقوق مالکیت فکری دانشگاه شهید بهشتی) با عنوان " حمایت حقوقی از فضای مجازی در قوانین مالکیت فکری" |
۳۰/۱۴-۱۵/۱۴ |
||
ارائه تجربه ملی آقای مهندس یحیی عیوضی( پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) |
۱۵-۳۰/۱۴ |
||
سخنرانی نمایندهای از شرکت نرمافزاری پارس آذرخش(متخصص طراحی نرمافزارهای جامع کتابخانهای) |
۱۰/۱۵-۱۵ |
||
پرسش و پاسخ |
۲۵/۱۵-۱۰/۱۵ |
||
پذیرایی |
۵۵/۱۵-۲۵/۱۵ |
||
پنل سوم: دکترمهدی زاهدی، دکتراسمعیل زارعی زوارکی، دکترسیدمهدی طاهری، دکترعصمت مومنی |
|||
سخنرانی دکترسید مرتضی موسویان –( رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال ) با عنوان " ساماندهی محتوای فضای مجازی با تاکید بر قوانین مالکیت فکری" |
۱۰/۱۶-۵۵/۱۵ |
||
ارائه تجربه ملی آقای مهندس امیرحسین بهبودی(موسسه فرهنگی و اطلاعرسانی تبیان - دفتر قم) |
۴۰/۱۶-۱۰/۱۶ |
||
ارائه مقاله خانم دکتر راضیه حسنخانی (دکترای حقوق خصوصی و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ) با عنوان "بررسی حمایت ناشی از حق مؤلف در مالکیت ادبی و هنری و حمایت خاص(sui generis) از نرمافزارهای کتابخانه-های دیجیتال" |
۵۵/۱۶-۴۰/۱۶ |
||
ارائه تجربه ملی کتابخانه دیجیتالی روسیه(دانشگاه دولتی زبانشناسی مسکو) |
۲۵/۱۷-۵۵/۱۶ |
||
پرسش و پاسخ |
۴۰/۱۷-۲۵/۱۷ |
||
بیانیه کنفرانس |
۵۰/۱۷-۴۰/۱۷ |
||
اختتامیه و ارائه گواهیهای حضور |
۱۸-۵۰/۱۷ |